"Er ligt alwéér een stembiljet in de brievenbus, ik héb toch al gestemd?"
De laatste keer dat ik met mijn moeder ging stemmen was op 19 maart. Zij is minder valide, dus ik mag haar helpen. Echter, zij heeft Alzheimer, en behalve dat ik het zelf al een probleem vind op welke partij we nu weer moeten stemmen, is het helemaal lastig om het te bespreken met iemand die Alzheimer heeft. Gelukkig weet ik op welke partij zij 'altijd al gestemd' heeft, maar wat nu, als juist díe partij helemaal niet zo'n goed idee (meer) is voor mensen zoals mijn moeder, in haar huidige situatie?
De vorige keer bedacht ik tijdens het stemmen, toen ik samen met mijn moeder in het stemhokje stond, of ik een foto van haar en het stembiljet zou maken, gewoon, om te kunnen helpen 'onthouden' dat zij daar geweest was. Maar iets in mij zei dat ik dat niet moest doen, ik kon er alleen niet de vinger op leggen wat dat was. Alle commotie die nu ontstaat rondom een "stemfie" maakt, dat ik blij ben dat ik die foto niet gemaakt heb, maar het zet mij wel aan het denken over mijn positie en invloed over haar stemgedrag.
En hoe zit het met andere mantelzorgers van mensen met dementie? Hoe gaan zij daarmee om?
Ons kind hebben we (hopelijk) geleerd om zelf na te denken en op onderzoek uit te gaan wanneer er verkiezingen zijn. En gelukkig kan mijn moeder ook nog heel goed nadenken en zinnige dingen zeggen. Maar haar stemgedrag is weerbarstiger dan haar verstand: "Ik heb altijd (.) gestemd, dus dat zal ik nu ook wel weer doen" komt aan het einde van elke discussie terug, ondanks dat ze heel andere standpunten verwoord.
Níet gaan stemmen is geen optie, dat is mij van jongs af aan wel ingeprent, door haar. Zeker als vrouw móet je gebruik maken van dit recht, waarvoor zoveel andere vrouwen hebben gestreden en wat in veel landen nog helemaal niet zo vanzelfsprekend is.
Wat doe je dan, tot aan het stemhokje inprenten waar zij op moet gaan stemmen? Loslaten en het helemaal aan haar zelf overlaten? Dan maar niet gaan stemmen?
Moeilijk hoor
