Afgelopen
vrijdag werd ik gevraagd door TV Gelderland om te reageren op het zorgakkoord.
Gisteravond was het te zien in de nieuwsuitzending van Omroep Gelderland.
Ik zie en
hoor mijzelf praten en mijn gedachten gaan terug naar het interview, waarvoor
we bij mijn moeder thuis hadden afgesproken en wat ongeveer een uur zou duren.
"Hè, waarom worden we nu dan gefilmd?" vraagt mijn moeder zich steeds
hardop af. "Zorgakkoord? Wat is dat?" Ik probeer haar gerust te
stellen en vertel haar dat ik het woord zal doen, en als ze iets wil zeggen of
vertellen, zij dat zeker niet moet laten.
Wanneer
de reporter, cameraman en stagiair arriveren staat mijn moeder nieuwsgierig als
ze is, in de deuropening te kijken wie er allemaal haar huis binnenkomen.
(Vandaag las ik in haar geheugendagboek dat er twee vreemde mannen binnen waren
geweest om "iets" te bekijken maar dat ze niet meer wist wat dat
was.) Na even heen en weer geschuif wat de rustigste plek is om te interviewen,
het installeren van de camera en plaatsen van de microfoon gaat de reporter van
start: "Mevrouw Gilderink, u .." "Giling", onderbreek ik
hem. "Mijn naam is Giling". "Oh, excuus! Gilling? zegt u?"
"Nee, G i l i n g". Oh, ok, even opnieuw: "Mevrouw Giling, u
bent sceptisch over de bezuinigingen" waarop ik antwoord: "Nou,
sceptisch, ik ben bezorgd..."
In de
uitzending hoor ik de reporter vertellen dat ik sceptisch ben en tot overmaat
van ramp eindigt het interview met mijn opmerking aan mijn moeder gericht:
"Ik ga echt niet je billen wassen"...
Ik had net
zo goed (en uit respect nog veel beter) kunnen zeggen: "Ik ga echt niet je
ramen lappen".
Want, waar
gaat het nu eigenlijk om?
Mijn moeder
kan nog heel veel zelf en zoals gezegd wordt in het interview, we proberen haar
zoveel mogelijk te activeren zodat zij ook veel zelf blijft doen.
Dat neemt
niet weg dat er een heel aantal zaken zijn die zij niet meer zelfstandig kan
uitvoeren. Zij is minder valide, heeft een hartkwaal en daarbovenop ook nog de
ziekte van Alzheimer. Voor de persoonlijke en individuele verzorging heeft zij
drie keer per dag thuiszorg nodig, en voor de huishouding is er één keer per
week een vaste thuishulp.
Alle
overige taken komen grotendeels op mij neer. Ik hou het overzicht en regel ik
waar nodig extra hulp en ondersteuning. Hiervoor stem ik af met de thuiszorg,
de fysiotherapeut, de huisarts, de apotheek. Mijn moeder heeft een vast
weekprogramma met veel structuur dat ik heb georganiseerd door elke dag één
vaste activiteit in te plannen, zoals de dagbesteding en het samen zwemmen. De post
en administratie, het maken van (dokters)afspraken, de boodschappen, het
vervoer naar het ziekenhuis, daar zorg ik ook voor. Mijn moeder kan op mij
rekenen als er iets is, en we bellen daardoor bijna dagelijks. De ene dag
wanneer zij naar de dagbesteding gaat, is mijn "vrije dag".
Zo proberen
mantelzorgers en ikzelf onze naaste op de best mogelijke manier te helpen, te begeleiden
en gelukkig te maken. Want als je eenmaal weet dat iemand niet meer zal genezen
maar alleen nog maar achteruit zal gaan is dat het enige wat je kunt doen. Vaak
komt het teken dan ook helemaal op de patiënt te liggen en cijfert de
mantelzorger zichzelf, ten onrechte, weg.
Mijn moeder
is een sterke vrouw, want ondanks al het bovenstaande wil zij het allerliefst zelfstandig
thuis blijven wonen. Ik ben heel trots op haar en help haar graag om dat zolang
mogelijk vol te kunnen houden. Haar eigen bijdrage daarbij is dat zij elke dag
ochtendgymnastiek doet, bijna elke dag zelf kookt, de krant en boeken leest,
elke week zwemt, zelf in haar geheugendagboek schrijft, en graag een avondje
uitgaat naar de schouwburg. Het "niet tot last" willen zijn uit zich
doordat mijn moeder zelf oplossingen bedenkt voordat zij hulp vraagt en nooit
boos of dwars is met alle hulp die zij krijgt.
Dit alles
is ook te zien in de serie "Vergeet mij niet!" van Omroep Gelderland waarin
wij laten zien dat je helemaal niet afgeschreven bent als je oud en/of ziek
bent!
Het zal je
maar overkomen, minder valide zijn, het aan je hart hebben en ook nog Alzheimer
krijgen. De reden dat zij thuis wil blijven wonen is simpel: In de uitzending
zegt zij: "Ik wil mijn vrijheid houden, zelfstandig kunnen zijn".
Gelukkig
realiseert zij zich niet meer helemaal, wat zij allemaal al heeft ingeleverd.
Voor
mantelzorgers is dat iets anders, ik realiseer mij maar al te goed wat het
betekent om mantelzorger te zijn. En wat ík en alle andere mantelzorgers
inleveren om dat allemaal te kunnen doen. Maar dat doe ik graag, want ik hou
van haar en ik gun het haar van harte. Bovendien is er een praktische reden:
Haar laten verhuizen komt de Alzheimer niet ten goede. Hierdoor zou zij veel
eerder en ook sneller achteruit gaan. Dan raken wij haar eerder kwijt.
Waar ik dus
bezorgd over ben, is of alles wat ik tot nu toe voor haar geregeld heb, en wat
haar zo goed helpt om zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen, ook mogelijk
blijft in de toekomst. De bezuinigingen zijn een feit, de uitwerking moet nog
blijken. Maar de voorbereidingen bij de gemeenten en zorg &
welzijnsorganisaties zijn allang in gang gezet: het professionele vervoer van
en naar de dagbesteding is omgezet naar vrijwilligerswerk en er is een
ramenwasservice in het leven geroepen die 5 minuten van de tijd en het salaris
van de thuishulp gebruikt om eens per drie(!) maanden de ramen te lappen bij
mijn moeder. Door het zorgakkoord zullen deze maatregelen niet worden
teruggedraaid maar verder worden uitgebouwd, is mijn inschatting. Vanuit de
overheid wordt het nieuwe beleid eerder beloond met "Goed bezig"
omdat er zo weinig voorbereidingstijd is voor deze grote bezuinigingen in de
zorg en deze organisaties al een voorschot hebben genomen.
In de
uitzending gaat het vooral over wat we nog níet weten, hoe pakken de
bezuinigingen straks uit? Maar wat ik óók zei in de uitzending: "Wat is een
mensenleven waard? Hoe duur mág de zorg zijn?" Dit wordt voor mij en mijn
collegamantelzorgers steeds meer een cruciale vraag waarop ik het antwoord óók nog
niet heb gehoord. Wel hoor ik Erik Verkaar van Zorgbelang Gelderland zeggen: "Mantelzorgers
moeten meer gaan doen".
"Ondenkbaar",
heb ik daarop geantwoord aan de reporter. "Ik doe alles al". En op
dat standpunt blijf ik voorlopig maar eens staan, uit zelfbehoud. Het
huishouden en de persoonlijke verzorging, daar houdt het voor mij echt op. Die
zal ik niet overnemen, simpelweg omdat het mantelzorgen dan te zwaar wordt. Want
weet u, mantelzorgers zoals ik hebben óók nog een eigen gezin en huishouden.
Iemand moet
óók de mantelzorger in bescherming nemen, en wie kan dát beter dan zijzelf?
